Skąd wziął się fenomen czerwonego dywanu?

Najznakomitsze gale i wielkie wydarzenia nie mogą obejść się bez pięknego, szkarłatno-czerwonego dywanu.  Śluby współczesnych monarchów, gala wręczenia Oscarów, gala Złotego Globu, najważniejsze premiery, konferencje TED, oficjalne przywitanie gości, głów Państw opuszczających samoloty…

Pierwsza pisemna wzmianka o czerwonym dywanie pochodzi z Agamemnona, Ajschylosa, napisanego w 458 roku p.n.e.

Agamemnon wzbrania się przed wejściem na czerwony dywan, uznając, tylko bogowie powinni chodzić po tak kosztownym szlaku. Obawia się, że postawiwszy stopy na tym „królewskim kobiercu”, narazi się na gniew przeciw za arogancję i wyniosłość. Ostatecznie jednak obawy go nie powstrzymały i ten moment pychy potwierdził, że bogowie nie oszczędzą Agamemnona.

 Wierzono, że czerwone dywany były wówczas zarezerwowane dla bogów; chodzili po nich, aby uniknąć dotykania ziemi, jak robią to śmiertelnicy.

Purpura przed czerwienią

Dlaczego czerwony dywan jest… czerwony? Przed czerwienią istniała purpura.

„Przez całą historię czerwień miała wiele różnych konotacji. Michel Pastoureau przypisuje konotacje sile życiowej, boskości, miłości, pożądaniu, gniewowi, bogactwu i władzy — wojnie. W średniowieczu miała również znaczenie religijne jako krew Chrystusa i ogień piekielny, miłość i piękno. W czasach nowożytnych, wraz z pojawieniem się psychologii koloru, czerwień nadal niesie niektóre z tych konotacji. Wywołuje działanie, przyciąga uwagę; jest kojarzona z niebezpieczeństwem, władzą, namiętnością i agresją”

Czym jest purpura fenicka?

Fenicjanie wyspecjalizowali się w produkcji purpury jeszcze w epoce brązu, ok. 1500 r. p.n.e. Barwnik pochodził ze ślimaków morskich, występujących na wybrzeżach Lewantu. Kluczowe były dwa gatunki: rozkolec farbiarski i szkarłatnik, zwany purpurowcem. Wydzielają one związek chemiczny o nazwie dibromoindygo, któremu purpura zawdzięcza drogocenny, świetlisty odcień.

Według mitologii fenickiej odkrycie purpury zawdzięcza się psu kochanki boga Melkarta. Grecy utożsamiali go później z Heraklesem. Ów pies miał się przechadzać po plaży i pogryźć ślimaka morskiego. Wówczas sierść czworonoga została poplamiona ślimaczą wydzieliną, która pod wpływem światła zabarwiła ją na kolor purpurowy.

Jak Fenicjanie wyrabiali purpurę?

Proces uzyskiwania pigmentu wydaje się nie być skomplikowany, niemniej jednak był bardzo drogi. Na produkcję 1 grama pigmentu potrzeba było aż 10 tys. ślimaków. Starczało to na wyraźne zafarbowanie zaledwie skrawka tkaniny. Informacje o barwieniu tkanin przez Fenicjan sięgają 1000 p.n.e.

Kto wykorzystywał purpurę fenicką w świecie starożytnym?

Fenicjanie handlowali na terenie całego morza, wychodząc też za Przesmyk Gibraltarski. Drogą purpurą zainteresowani byli najmożniejsi. Purpurowe tuniki nosić mogli już etruscy dostojnicy.

Purpurowe barwniki stosowane były u Greków. Nierzadko kolor ten wiązał się z kultem Dionizosa. Kapłani i kapłanki na wyjątkowe okazje przyodziani byli w purpurowe szaty.

Purpura obecna była również u królów macedońskich. Purpurę nosili najpierw imperatorzy perscy, od których Fenicja stała się zależna. Aleksander Macedoński po podbiciu Persji sam przywdział purpurowe szaty imperatora. Tradycję tę kontynuowało wielu władców państw hellenistycznych.

Purpura w starożytnym Rzymie

W czasach Republiki Rzymskiej szaty z purpurowymi lamówkami zarezerwowane były dla oficjalnego stroju senatora. Była to tzw. toga praetexta. W późniejszym czasie Rzymianie bardzo spopularyzowali purpurę, przez co stała się towarem jeszcze bardziej pożądanym.

Po ustanowienia ustroju cesarskiego szaty o purpurowej barwie i ze złotymi lamówkami, czyli toga picta, zarezerwowane były jedynie dla rodziny królewskiej. Toga praetexta stała się teraz symbolem wyższych warstw społecznych.

Zdarzały się jednak wyjątki. Purpurową togę picta założyć mogli triumfujący dowódcy rzymscy podczas przemarszu przez miasto. Co ciekawe, zastosowanie purpury było precyzyjnie sformułowane w prawie rzymskim.

Purpura w Chinach -4000 lat p.n.e.

Równolegle do okresu klasycznego w Grecji, w Chinach również zaczęto produkować purpurę. Państwo Środka przeżywało wtedy Okres Walczących Królestw. Sytuujące się nad morzem Państwo Qi stało się sławne m.in. ze względu na produkcję wyjątkowego barwnika z innego gatunku ślimaka, Bolinus brandaris.

I tutaj barwnik był wysoko ceniony. Purpurę nosili najważniejsi dostojnicy i późniejsi imperatorzy Chin. Barwiono również wyposażenia wnętrz i inne materiały. Zastosowanie i produkcja tego barwnika były ściśle kontrolowane przez władze państwowe.

Purpura z Qi pozostaje symbolem starożytnego chińskiego luksusu i osiągnięć artystycznych. Jest często wspominana w klasycznej literaturze chińskiej i tekstach historycznych jako symbol szczytu rzemiosła tekstylnego i farbiarskiego.

Wieki Średnie

W VIII i IX w. wśród barwników coraz większą rolę odgrywała marzana -barwnik farbujący na czerwono, brązowo i fioletowo. Przy jej pomocy barwiono tkaniny przeznaczone na płaszcze rycerzy, a także znaki na płaszczach krzyżowców

Odkrycie Ameryki

Barwnik koszenilowy lub karminowy był — i nadal jest — wytwarzany z owada koszenila i był używany w XV wieku przez Azteków i Majów w Ameryce Północnej i Środkowej do barwienia tkanin. W XVII wieku barwnik koszenilowy był niezwykle cenionym towarem eksportowym.

Okrycie Ameryki w roku 1492 pozwoliło docenić wysoki poziom tamtejszego farbiarstwa, szczególnie w kulturach meksykańskiej i peruwiańskiej. Nowa, bogata roślinność okazała się być źródłem szeregu dotychczas nieznanych Europejczykom barwników. Dopiero w roku 1630 zastosowanie zaprawy cynowej dającej z koszenilą meksykańską żywe i trwałe wybarwienia spowodowało ostateczne wyparcie z użytku innych czerwonych barwników zwierzęcych.

Kiedy purpura stała się czerwona

W epoce elżbietańskiej (1558–1603) w Anglii kolor fioletowy został oficjalnie uznany za królewski na mocy ustawodawstwa, które zastrzegło kolor fioletowy wyłącznie dla członków rodziny królewskiej. „Nazywano je prawami sumptuary i regulowały, jakie kolory, tkaniny i ubrania mogły nosić różne klasy społeczne w Anglii”

Z czasem kolor fioletowy używany przez rodziny królewskie stawał się coraz bardziej czerwony. Około 1760 roku Francuzi odkryli, jak farbować wełnę, jedwab i bawełnę na jaskrawoczerwono, używając czerwonych barwników głównie do tapicerki i gobelinów. W XIX wieku kolor czerwony był już symbolem statusu.

Polski wkład

Zasadniczy przełom w technice barwienia nastąpił w drugiej połowie XIX wieku, kiedy wynaleziono barwniki syntetyczne. Jednym z pierwszych barwników tego rodzaju była fuksyna (barwnik czerwony), otrzymana w 1855 roku przez polskiego chemika Jakuba Natansona.

Jak koleje żelazna przyczyniła się do legendy czerwonego dywanu

Wyjątkowy status czerwonego dywanu można znaleźć w amerykańskich gazetach co najmniej od czasów Fashionable Society (1821-1861). „Czerwony dywan ląduje we współczesnym społeczeństwie wraz z europejskimi arystokratami, którzy chcieli zachować pewne tradycje, które podkreślały ich status w społeczeństwie. Stał się powszechną praktyką w kręgach towarzyskich, stosowaną na wydarzeniach takich jak śluby, bale i przyjęcia. Nie było to skromne wydarzenie, ale pełnowymiarowy czerwony dywan z przyjeżdżającymi powozami, a nawet ciekawskimi tłumami i prasą drukowaną relacjonującą niektóre z tych wydarzeń. Te opisy można znaleźć w gazetach”.

Szkarłatny dywan nadal oznaczał wysoki status, a w Georgetown w Karolinie Południowej w 1821 r. przybycie prezydenta USA Jamesa Monroe zostało uczczone rozłożeniem czerwonego dywanu, aby powitać go na lądzie z łodzi rzecznej. Czerwony dywan stał się od tego czasu standardowym dodatkiem do prestiżowych wydarzeń z udziałem dygnitarzy politycznych.

Tymczasem uważa się, że pochodzenie zwrotu „red carpet treatment” pochodzi z początku XX wieku, kiedy czerwony dywan został przejęty przez koleje. Ekskluzywny, ekspresowy pociąg pasażerski obsługiwany przez New York Central Railroad od 1902 r. witał swoich pasażerów na pokładzie czerwonym dywanem, który również pomagał im w wejściu do pociągu.

Hollywood Red Carpet – symbol prestiżu

W Hollywood pierwszym znanym zastosowaniem czerwonego dywanu był Sid Grauman, który pomalował wejście do swojego Egyptian Theater na czerwono z okazji pierwszej hollywoodzkiej premiery filmu Robin Hood z 1946 r., w której główną rolę zagrał Douglas Fairbanks.

Następnie w 1961 roku czerwony dywan został wprowadzony na rozdanie Oscarów w Santa Monica Civic Auditorium. Kilka lat później nadawcy ceremonii zdecydowali się na filmowanie poza miejscem ceremonii, pokazując przybycie gości wysiadających z limuzyn. Od tego momentu w 1964 roku czerwony dywan stał się globalnie rozpoznawalnym punktem centralnym dla aktorów i aktorek, którzy mogli zrobić wielkie wejście i zaprezentować się na Oscarach.

Z kolei lata dziewięćdziesiąte to początek niezwykle silnego związku czerwonego dywanu z modą. Stroje, w których prezentują się gwiazdy, przechodzą do historii i są często wyjątkowymi momentami odważnego pokazu dumy, pewności siebie, ekstrawagancji, prowokacji oraz indywidualności. Bywają też wstępem do innego świata i początkiem karier

Obecnie czerwone dywany są wykorzystywane podczas rozdania Oscarów jako miejsce, w którym paparazzi i reporterzy przeprowadzają wywiady i robią zdjęcia gwiazdom w drodze na galę rozdania nagród . Podczas rozdania Oscarów czerwony dywan stał się wydarzeniem otwierającym noc, podczas którego gwiazdy opowiadają o tym, jakie ubrania projektantów mają na sobie lub jak przygotowywały się do wieczoru.

Termin „traktowanie jak na czerwonym dywanie” stał się synonimem gościnności i ekskluzywnego traktowania specjalnych gości.

Organizujesz ważne wydarzenie - zadbaj o powitanie swoich gości na czerwonym dywanie